Föstudaginn 5. nóvember kynnti Sigurbjörg Sigurpálsdóttir, samskiptaráðgjafi íþrótta- og æskulýðsstarfs, samræmda viðbragðsáætlun fyrir íþrótta- og æskulýðsstarf. Um er að ræða leiðbeinandi áætlun til að styðja þau sem standa fyrir slíkri starfsemi þegar upp koma atvik eða áföll í félagsstarfinu. Viðbragðsáætlunin tekur við af þeirri sem Æskulýðsvettvangurinn setti sér að fylgja árið 2018 og byggir ofan á þá áætlun.

„Við erum að stuðla að bættu öryggi, erum að vinna gegn ofbeldi og mismunun og erum að sýna ábyrgð okkar gagnvart samfélaginu. Þessi sameiginlega áætlun gerir það að verkum að öll félög geta notið leiðsagnar og stuðnings í glímunni við þau mál sem koma upp,‟ segir Sigurbjörg Sigurpálsdóttir, samskiptaráðgjafi íþrótta- og æskulýðsstarfs.

Viðstödd kynninguna voru fulltrúar þeirra félaga sem komu að gerð viðbragðsáætlunarinnar, Ásmundur Einar Daðason, barna- og menntamálaráðherra, sérfræðingar ráðuneytisins ásamt þeim Lárusi Blöndal, forseta ÍSÍ, skátahöfðingjanum Hörpu Ósk Valgeirsdóttur og Jóhanni Steinari Ingimundarsyni, formanni UMFÍ.

Margsannað mikilvægi viðbragðsáætlunar

Skátarnir hófu vinnu að viðbragðsáætlun árið 2010 og kom fyrsta útgáfa hennar út 2011. Hún var uppfærð tvisvar, 2013 og 2015, en árið 2018 var hún bæði uppfærð og tekin upp á víðari vettvangi Æskulýðsvettvangsins  sem sú áætlun sem þau samtök settu sér að fylgja í þeim málum sem hún náði til. Það var á stefnu að sú áætlun yrði endurskoðuð og uppfærð árið 2020 en um sama leiti nálgaðist embætti samskiptaráðgjafa samtökin um að taka þátt í að gera samræmda áætlun og var því átaki tekið fagnandi. Enda hafa skátarnir ásamt samtökunum sem mynda Æskulýðsvettvanginn löngum talað af reynslu fyrir mikilvægi þess að hafa til staðar viðbragðsáætlun sem tryggir fagleg og samkvæm viðbrögð í hinum ýmsu atvikum óháð því hver á í hlut og á hvaða vettvangi atvikið verður.

Viðbragðsáætlunin byggir því ofan á þær góðu áætlanir sem voru til fyrir. Í henni er því að finna hvernig félög bregðist við ofbeldi af nokkru tagi, agabrotum, slysum, sjúkdómum, málum sem ber að tilkynna barnavernd og ýmsu sem áður var að finna í áætluninni en nú af enn meiri nákvæmni. En nú er þar líka að ýmsa nýja kafla um hvernig félög búa til öruggt umhverfi m.t.t. inngildingar, hinseginleika og fjölmenningar ásamt viðbrögðum við fordómum í félagsstarfi. Þá er einnig að finna nýjan kafla um andlega líðan og viðbrögð við atvikum sem geta komið upp tengt því.

„Þessi áætlun telur til flestra þeirra atvika sem við teljum að geti komið upp í íþrótta- og æskulýðsstarfi,‟ sagði Sigurbjörg og taldi upp sem dæmi handleggsbrot á æfingu, barnaverndartilkynningu sem þurfi að senda út, kynferðisbrot eða annað sem getur komið upp í starfi íþrótta- og æskulýðsfélaga.

„Þarna eru leiðbeiningar sem leiða félögin áfram. Stuðningur við það er svo hjá samskiptaráðgjafa,‟ bætti Sigurbjörg við og hvatti forráðafólk í öllum íþrótta og æskulýðsfélögum landsins til að sækja viðbragðsáætlunina, birta hana á heimasíðum sínum eða setja hlekki á miðla.

„Ekki síst þarf að kynna hana fyrir sínu starfsfólki, stjórnum, sjálfboðaliðum, þátttakendum og forsjáraðilum og bara öllum sem þetta við kemur.“

Sögulegt samstarf!

Vinna að viðbragðsáætluninni hefur staðið yfir í tvö ár, en stuttu eftir að embætti samskiptaráðgjafa var sett á fót var leitað til hagaðila á vettvangi íþrótta- og æskulýðsstarfs um að koma að þessari vinnu. Að borðinu komu samtökin sem mynda Æskulýðsvettvanginn þ.e. Bandalag íslenskra skáta, KFUM/KFUK, Landsbjörg, Ungmennafélag Íslands ásamt íþróttabandalagi Reykjavíkur og Íþrótta- og ólympíusamband Íslands. Sigurgeir B. Þórisson erindreki BÍS sat í vinnuhópnum fyrir hönd skátanna.

Innleiðingarstarf framundan og áframhaldandi framþróun

Bandalag íslenskra skáta fer nú af stað með innleiðingu nýrrar áætlunar, það mun fela í sér kynningar á innihaldi nýrrar áætlunar ásamt þjálfunar í notkun hennar á foringjanámskeiðum BÍS og á Skátaþingi 2023.

Reynslan hefur líka sýnt að vinnu sem þessari er aldrei lokið að fullu. Það er mikilvægt að hafa áætlanir og að starfa eftir þeim en síðan þarf að rýna í reynsluna af þeim viðbrögðum og nota hana til að gera verkfærin og ferlana enn betri til framtíðar.

Nálgast viðbragðsáætlun

Sækja: Viðbragðsáætlun Íþrótta- og æskulýðsstarfs